Barwniki spożywcze są dodatkami do żywności wywołującymi duże kontrowersje. Na etykiecie produktu są oznaczane przy użyciu litery E, przed którą znajduje się liczba od 100 do 199.
Oznaczenie barwników na produktach
Barwniki można podzielić na syntetyczne i naturalne. Warto pamiętać, że barwniki syntetyczne mogą być szkodliwe dla zdrowia, zwłaszcza w przypadku dzieci oraz alergików. Głównym celem barwników jest odtworzenie pierwotnego koloru produktu, który uległ zmianie podczas przetwarzania. Nadają również barwę produktom, które normalnie są bezbarwne. Barwniki spożywcze mają poprawić wygląd oraz podkreślić aromat. Są to bardzo ważne czynniki, które wpływają na sprzedaż danego produktu. Kolory umożliwiają szybszą identyfikację towaru oraz wpływają pozytywnie na walory smakowe. Jest to po części zabieg psychologiczny, ale jak widać się sprawdza.
Barwniki naturalne
Naturalne barwniki powstają na bazie minerałów lub roślin. Były już znane w starożytnym Egipcie, w którym szafran był wykorzystywany do uzyskiwania żółtego koloru. Najpopularniejszą metodą pozyskiwania naturalnych barwników jest ekstrakcja roślinnego materiału. Na początku ekstrakt jest koncentrowany, a następnie za pomocą różnych metod izoluje się barwniki. Zdecydowana większość naturalnych barwników jest bezpieczna. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich, ponieważ istnieją wyjątki takie jak złoto oraz srebro, które mogą doprowadzić do zatrucia organizmu, jeżeli zostaną spożyte w większej ilości. Ich wysoka cena powoduje jednak, że występują w produktach bardzo rzadko. Należy zwrócić uwagę, że kompleks miedziowy chlorofilu również jest niebezpieczny dla zdrowia, mimo że jest barwnikiem naturalnym. Na szczególną uwagę zasługuje karmel, który powstaje poprzez ogrzewanie węglowodanów przez długi czas. Powoduje zmianę barwy na kolor brązowy lub ciemnożółty. Barwniki syntetyczne można podzielić na organiczne oraz nieorganiczne. Do organicznych zalicza się azorubinę, błękit patentowy, czerń brylantową oraz zieleń trwałą.
Barwniki syntetyczne
W grupie barwników syntetycznych nieorganicznych występuje aluminium, srebro i dwutlenek tytanu. Nie są one bezpośrednim zagrożeniem dla życia człowieka, ale w przypadku nadmiernego spożycia może dojść do zatrucia i problemów zdrowotnych. Barwniki syntetyczne są znacznie trwalsze od naturalnych i posiadają większą odporność na czynniki atmosferyczne. Jednocześnie są tańsze, dlatego wykorzystywane są zdecydowanie częściej. Barwniki naturalne są dużo droższe, a do tego mniej stabilne. W Polsce stosowane są takie barwniki mineralne jak dwutlenek tytanu, tlenek żelaza oraz listki złota. Listki złota często dodawane są do wódki, natomiast tlenki żelaza wykorzystuje się do barwienia osłon wędliniarskich. Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia są takie barwniki jak żółcień pomarańczowa, czerwień allura oraz azorubina. Należy jednak pamiętać, że w małej ilości nie powinny wystąpić problemy zdrowotne. Najczęściej barwione są przetwory mleczne oraz soki.