Kręgosłup działa jako centralna oś ciała podczas wykonywania wszystkich podstawowych czynności w życiu codziennym człowieka. To właśnie na nim skupia się odpowiedzialność za znoszenie wszelkiego rodzaju obciążeń fizycznych, a warto zauważyć, że pomimo 150 milionów lat historii ewolucji ssaków, struktura kostna kręgosłupa nadal nie dostosowała się w pełni do życia w pozycji pionowej. Właśnie dlatego matka natura zadbała o to, by przykładowo kobieta w stanie błogosławionym nosiła swój płód w macicy położonej blisko centrum ciała, nie obciążając nadmiernie dolnych części kręgosłupa. Pomimo tego ta najważniejsza i podstawowa część systemu kostnego jest stale narażona na urazy wywołane przeciążeniem. Lekarze usilnie proszą także, aby nie lekceważyć dolegliwości bólowych kręgosłupa. W tym tekście przyjrzymy się jego rozmaitym przyczynom, a w konkluzji wskażemy również jak z takim bólem sobie radzić.
Przyczyny i rodzaje bólu kręgosłupa
Ból w kręgosłupie pojawia się w wyniku różnorodnych przyczyn i stanów patologicznych, rozwijających się czasami przez wiele lat. Tylko odpowiednie postawienie etiologii takiego bólu na podstawie historii i wyników aktualnych badań fizycznych oraz diagnostycznych, pozwala na zaplanowanie odpowiedniego i skutecznego leczenia.
Wskazuje się, że najczęściej możemy mieć do czynienia z bólem kręgosłupa spowodowanym różnego rodzaju urazami mechanicznymi. Ostry ból dolnej części kręgosłupa (skręcenie) występuje zazwyczaj, gdy miała miejsce ekspozycja na zewnętrzne siły działania – upadek, zderzenie z inną osobą lub podnoszenie ciężkich przedmiotów. Kruche trzony kręgosłupa są narażone na pęknięcie lub złamanie, zwłaszcza w stanach postępującej osteoperozy. Zdarza się, że ból jest zamaskowany i odzywa się dopiero po długim czasie.
Groźną przyczyną bólów w okolicy kręgosłupa mogą się okazać stany zapalne, wywołane chorobami. Gruźlicze lub ropne zapalenie stawów kręgosłupa rozwija się, gdy bakterie niszczą trzony kręgów lub krążki międzykręgowe. Może wtedy dochodzić do zesztywnienia stawów kręgosłupa i rozwoju choroby reumatycznej. Najgroźniejsze są przerzuty do kręgosłupa spowodowane nowotworem. Kiedy guzy, takie jak nerwiaki lub naczyniaki rozwijają się w odcinku lędźwiowym, pacjenci doświadczają intensywnego bólu.
Prawdziwą plagą cywilizacyjną są natomiast choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa. Dotykają one zwłaszcza pracowników fizycznych, u których wraz z wiekiem częstość występowania bólu kręgosłupa może wymiernie wzrastać, a wzrosty takie można przypisać bezpośrednio rozwojowi zmian związanych z degeneracją kręgosłupa i otaczających go tkanek. Niestety coraz częściej problemy tej natury dosięgają także osoby przesiadujące za długo przed komputerem (nie tylko w pracy) oraz osoby otyłe.
Jak sobie radzić z bólem kręgosłupa?
W przypadku przedłużającego się lub nasilającego bólu najwłaściwszym rozwiązaniem będzie wizyta u lekarza rodzinnego, który po wstępnej diagnozie może skierować na dodatkowe badania u ortopedy lub neurologa.
Oczywiście czasami mogą pomóc środki przeciwbólowe, ale lepiej leczyć przyczyny, a nie skutki. Rehabilitacja kręgosłupa pod okiem specjalisty może obejmować fizjoterapię czyli zestaw masaży oraz specjalnych ćwiczeń rozciągających. Pomocna jest również kinezyterapia.